Çölyak Hastalığı Nedir? Belirtileri Nelerdir? Genetik mi?
Yazıda Neler Var?
Çölyak hastalığı son yıllarda toplum içinde sıkça görülen bir hastalık olarak öne çıkan ve bireyleri hayli tedirgin eden bir hastalıktır. Genel olarak tanımlamak gerekirse, buğday, arpa gibi ürünlerde bulunan glüten isimli maddenin, bağışıklık sisteminde anormal bir tepkimeye yol açmasına denir. Dünya genelinde her 200 kişiden birinde bu hastalığın izlerine rastlanmaktadır.
Çölyak Hastalığı Nedir?
Çölyak sağlık sorunu, glüten maddesinin bağırsakta iltihaplanmaya yol açmasıyla kendini gösterir.
Çölyak hastalığı için alerjik ya da otoimmün hastalık olup olmadığı konusunda henüz net bir tanı yoktur. Uzman hekimler bu konu hakkında araştırmalarına devam etmektedir. Fakat yapılan araştırmaların son verileri gösterdi ki çölyak hastalığı hem alerjik hem de otoimmün unsurları içermektedir. Bilindiği üzere alerji, bağışıklık sisteminin bazı maddelere karşı reaksiyon göstermesidir. Çölyak hastalığında da durum böyledir. Normalde zararsız bir madde olan glütene bağışıklık sistemi reaksiyon gösterir ve bu hastalığın oluşmasına neden olur.
Çölyak Hastalığı Belirtileri
Çölyak hastalığı belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterse de genel olarak aynı tipik semptomlara sahiptir. Karın ağrısı, şişlik ve ishal bunların arasında en sık görülen belirtilerdir. Fakat sonrasında daha kronik belirtiler kendini gösterir. Başlangıçta bireyler bu hastalığı ciddiye almasa da bu yanlış bir tavırdır. Çünkü çölyak hastalığı dikkat alınmadığı taktirde uzun vadede büyük sorunlara yol açabilecek bir yapıya sahiptir. Peki çölyak hastalığı belirtileri nelerdir? İşte cevabı…
- Karında aşırı şişlik ve ağrı şikayetleri meydana gelir.
- Özellikle yağlı ishal bu hastalıktan en sık görülen belirtilerden birisidir.
- Demir eksikliğine takiben uzun vadede aşırı kilo kaybı meydana gelir.
- Aşırı kaşıntının ardından yaşanan cilt döküntüleri.
- Dilde yanma ve aşırı halsizlik hissi.
- Çölyak hastalığının depresyonu tetiklediği bulgular da mevcuttur.
Ayrıca çölyak hastalığı belirtilerine örnek olarak dikkat bozukluğu da gösterilebilir. Vücuttaki birçok vitaminin eksik oluşu böyle bir sorunu tetikleyebilir. Eğer siz de yukarıda belirttiğimiz unsurlardan en az birine sahipseniz hiç vakit kaybetmeden mutlaka bir uzman hekime gitmelisiniz. Çölyak hastalığında erken teşhis, tedavi sürecinde çok elzemdir.
Çölyak Hastalığı Nedenleri
Çölyak hastalığı için sebep olan birçok farklı unsur vardır. Ancak öncelikle belirtmekte fayda var ki bu hastalık genellikle genetik olarak yatkın bireylerde gözlemlenir. Bu hastalığa sahip bir bireyin akrabalarında da çölyak görülmesi büyük olasılıktır.
Bu hastalığın bireye bulgu vermesi için glüten içeren gıdalar tüketmesi gerekiyor. Aksi halde çölyak kendisini belli etmiyor. Bu sebeple çölyak hastalığının buğday tüketimi fazla olan ülkelerde daha yüksek oranda görüldüğünü söylemek mümkün. Ayrıca buğday tüketiminin az olduğu Çin ve Japonya gibi ülkelerde bu hastalığa çok nadir rastlanır.
Yakın dönemde ülkemizde yapılan bir çalışmanın sonuçlarına göre çölyak hastalığının 6 ila 17 yaş rası çocuklarda görülme sıklığı % 1.7 olarak görülmüştür. Yine aynı araştırmaya göre bu rakam yetişkinlerde % 1 olmuştur.
Çölyak Hastalığı Genetik mi?
Çölyak hastalığı ile ilgili bireylerin en çok sorduğu konulardan birisi de bu sağlık sorununun genetik olup olmadığıdır. Çölyak hastalığının genetik bir sağlık sorunu olduğunu söylemek mümkün. Fakat ailelerde görülse de geni taşıyan her bireyde bu rahatsızlığa rastlanmaz.
Genlerinde çölyak hastalığı olan bir bireyin bu hastalığa yakalanıp yakalanmayacağını belirleyen birçok unsur vardır. Eğer bu unsurlara dikkat edildiği taktirde çölyak hastalığına yakalanma riski minimum seviyeye indirilir. Ayrıca yapılan araştırmalara göre ailesinde çölyak hastalığı olan bir bireyde bu hastalığın görülme olasılığı 10’da 1 düzeyindedir.
Eğer ailenizin herhangi bir ferdinde çölyak hastalığı var ise sizlerin de yılın belli periyotlarında uzman bir hekime görünmenizi tavsiye ederiz. Bu sağlık sorununda erken teşhis, tedavi süreci için oldukça önemli bir yer teşkil eder.
Çölyak Hastalığı Testi Nasıl Yapılır? Fiyatı Nedir?
SGK Tarafından Ödeniyor mu?
Çölyak hastalığının en doğru teşhis etme yöntemi, birtakım testler sonucunda mümkün olur. Bu test ile kanda çölyak sağlık sorununa özgü antikorların varlığı araştırılır. Günümüz tıp literatüründe genellik transglutaminaz antikoru testi kullanılır. Bunun dışında doktorun önerebileceği başka testler de kullanılabilmektedir.
Çölyak hastalığının teşhisi her zaman için kolay olmamaktadır. Bu hastalığa kesin olarak tanı konulması için hastane ortamında birçok farklı test yöntemi icra edilir. Hatta bazı durumlarda endoskopi bile uygulanmaktadır. Ayrıca ön teşhis için eczaneden temin edilen bir test kiti ile evde test yapmak mümkündür. Peki çölyak hastalığı testi nasıl yapılır? İşte cevabı…
- Parmaktan belli bir miktar kan alınır.
- Alınan kan içinde sıvı barındıran tüp ile karıştırılır.
- Tüp çalkalanarak sıvı ile kanın birbirine karışması sağlanır.
- Sonrasında elde edilen sıvı test aparatının üzerine dökülür ve ortalama 5 dakika beklenir.
- Eğer test aparatında 2 çizgi görülüyorsa bu durum çölyak hastalığına işaret demektir.
Fakat özellikle belirtmeliyiz ki en doğru teşhis her zaman için sağlık kuruluşlarında uzman hekimler aracılığıyla yapılan testlerle mümkündür. Üstelik bu testler SGK tarafından karşılanmaktadır. Ayrıca özel hastanelerde yaptırmak isteyenler için de gayet makul bir seviyededir.
Çölyak Hastalığı Diyetinde Nelere Dikkat Edilmeli?
Glüten, özellikle ekmeklerde bulunan ve bu gıdanın uzun süreli kullanımını sağlayan bir maddedir. Ayrıca ekmeğin çiğnenebilir bir seviyeye ulaşmasını sağlar. Glüten normalde vücut için zararsız bir maddedir, ancak çölyak hastalığına sahip kişiler için büyük sorunlar teşkil eder. Bu bireyler çölyak diyeti yaparak kendilerini glütenden korurlar.
Çölyak diyetinin temel prensibinde tamamen glütensiz gıda tüketimi vardır. Bu da haliyle bireylerin un, arpa, ekmek ve işlenmiş gıdalardan uzak durması anlamına gelir. Günümüzde hemen her gıdanın artık işlenmiş bir üretim sistemine sahip olduğu düşünülürse bu zor bir diyet türüdür. Özellikle organik maddelerin tüketimine ağırlık verilmesi gerekir.
Çölyak hastaları diyet yaparken özellikle pirinç, pirinç unu ve nişasta tüketebilir. Ayrıca kara buğday ve soya fasulyesi de tercihleri arasında bulunabilir.
Çölyak Hastalığı Tedavisi
Çölyak hastalığına maruz kalmış kişiler ömür boyu glütensiz diyet uygulaması gerekir. Tedavi sürecinde de durum aynıdır. Glütensiz beslenme tedavinin hızlanmasını sağlar. Bağırsaklarda oluşan iltihaplar düzelirken, emilim seviyesi normale döner.
Çölyak hastalığının tedavisi için öncelikle bir uzman hekim ile görüşülmesi gerekir. Fakat bir önemli husus da bu tedavi sürecinde uzman bir diyetisyenin de büyük katkılar sağladığıdır. Çünkü çölyak tedavisi genel oranla beslenme düzeniyle alakalı bir uygulamadır. Diyetisyen de nelerin tüketilip nelerin tüketilmemesi gerektiği konusunda yardımcı olur.
Diğer yandan yaşam boyu uygulanan glütensiz beslenme, vücutta birtakım vitamin eksikliklerine yol açabiliyor. Bu sebeple düzenli aralıklarda testlere girilerek hangi vitaminlerin vücutta eksik olduğu belirlenmelidir. Böylelikle vitamin takviyesiyle sorun giderilebilir.
Çölyak Hastalığı Tedavisi İbrahim Saraçoğlu
Çölyak hastalığının birçok farklı tedavi türü vardır. Ancak temelde hepsi glütensiz yaşam formuna dayalıdır. Bu hastalığın tedavisi konusunda günümüzde en çok başvurulan yöntemlerden birisi de İbrahim Saraçoğlu’nun çörek otu kürüdür. Bu kür tamamen tedavi edici bir özelliğe sahip olmasa da önleyici ve azaltıcı etkiye sahiptir. Bu küre göre her gün 3 çay kaşığı çörek otunu aç ve tok karnına tüketmelisiniz. Ve ortalama 2 ay boyunca kesintisiz uygulamalısınız. Bu kürü uyguladığınızda vücudunuzdaki değişimleri kısa sürede gözleyebilirsiniz.
Bu içerik de ilginizi çekebilir:Bakışlarınızın Cazibesini Arttırın: Pastel Waterproof Dipliner İnceleme