Kekemelik Neden Olur, Genetik Mi?

Bir tür konuşma bozukluğu olan kekemelik, akıcılığı etkiler ve çocukluk dönemlerinde başlar. Yeterli önlemler alınmadığı ve tedaviye gidilmediği sürece bir ömür boyu devam edebilir. Kekemeliğe neden olan birçok faktör vardır. Bu faktörler, özellikle birçok kişi tarafından merak ediliyor. Yazımızda kekemelikle ilgili kafanızda oluşan sorulara cevaplar vereceğiz. Öncelikle, kekemeliğin ne gibi belirtileri olduğunu detaylı inceleyelim.

Kekemelik Belirtileri Nelerdir?

Kişilerin özellikle baskı altında veya stresli hissettiği anlarda belirtileri artırabilir. Kalabalığın önünde, kendini daha kötü hissedebilir ve bu durum konuşmasına, hareketlerine yansır; belirtileri daha güçlü gösterir. Fakat, kekemelik yaşayan kişiler tek başlarınayken bir sorun yaşamayabilirler. Sıklıkla; rahatça şarkı söyledikleri, stressiz ortamda kendilerini rahat bir şekilde ifade ettikleri gözlemlenmiştir.

Ebeveynler, bazı durumlarda çocukların veya kendilerininin kekemelik yaşayıp yaşamadığını fark edemiyor veya bu durumun geçici olduğunu düşünüyor. O halde, kekemeliğin belirtilerine göz atalaım.

• Kişi, bir kelimeyi veya kelime öbeğini başlatmada zorluk yaşayabilir.
• Bir kelime veya kelime içindeki öbekleri uzatabilir.
• Ses, hece veya kelimeyi tekrar edebilir.
• Kelime veya cümle ortasında duraklayabilir.
• Konuşmada kaygı yaşayabilir.
• Kendisini ifade etmekten geri durabilir.
• Etkili iletişim kuramaz.
• Kişide; hızlı göz kırpma, dudak ve çenenin titremesi, yüz tiki gözlemlenebilir.

Kekemelik Genetik Midir?

Bazı durumlarda genetik faktörlerden kaynaklanır. Kişinin, genetik yapısına kodlanmış kekemelik gün yüzüne çıkabilir. Beynin temporal lobunda patolojik bir hasar ya da deformasyon yaşanmış olabilir. Bu hasar, bebeğe genetik olarak aktarılabilir. Bu durumda, kişide kekemelik oluşabilir. Yapılan araştırmalara göre; kekemelik yaşayan kişilerin büyük çoğunluğu aile üyelerinde de bu rahatsızlığı gözlemliyor. Fakat, kekemeliğe neden olan sadece genetik faktörler değildir. Gelin, öteki nedenleri inceleyelim.

Kekemeliğin Nedenleri Nelerdir?

Kekemeliğin altında yatan birçok neden olabilir. Bunlardan bazıları;

• Genetik faktörlü olabilir. Beynin dil ve konuşma ile ilgili bölümünde genetik anormallik bulunduğu takdirde bu, çocuğa geçebilir.
• Çocuklarda gözlemlenen kekemelikte, çocuk ailenin kendi yaşının üstündeki karmaşık dil yapısına maruz kalmış olabilir. Basit cümlelerle konuşulmayan çocuk, kelimeleri anlamadığı için onları ifade ederken de zorlanıyor olabilir.
• Kişideki düşünme hızı, konuşma hızından daha fazla olabilir. Bu kişiler, genelde zekidir. Bu nedenle, zihinleri her zaman daha hızlı düşünür; kavrar. Fakat, konuşma hızları bu gücün karşısında geri planda kalabilir.
• Kişi, çocukluk döneminde dışarıdan bir müdahale almış olabilir. Şiddet veya bir travma yaşaması kekemeliğe yol açabilir. Şiddete maruz kalan kişide nörojenik kekemelik meydana gelirken; duygusal travmaya maruz kalmış kişide psikojen kekemelik oluşabilir.
• İnme yaşamış olabilir. İnme sonucunda, kişinin beyin yaralanması nörolojik kekemeliğe neden olabilir.
• Çocuk, normal gelişim esnasında kekemelik yaşıyor olabilir.

Bahsettiğimiz nedenler, kişiden kişiye büyük oranda farklılık gösterecektir.

Kendinizde veya çocuğunuzda gözlemlediğiniz kekemeliğin nedeni için muhakkak bir uzmana danışmalı ve gerekli olduğu takdirde bir tedaviye başlamalısınız.

Kekemelik Tedavisi Nasıl Yapılır?

Erken teşhisin ve bununla beraber yapılan tedavi çok önemlidir. Kekemelikte, kesinlikle erken yaşlarda alınan önlemler, yapılan pratikler bu sorunu geride bırakmayı sağlayacaktır. Gelişimsel kekemelikte bu sorun kendi kendine ortadan kalkıyorken, genetik veya travma sonucu oluşan kekemelik bir tedaviye ihtiyaç duyabilir. O halde, özellikle çocukluk döneminde bu sorun gözlenmeli ve bir uzmana danışılmalıdır. Çocuk psikiyatri uzmanları size bu konuda yardımcı olabilir. Tedavide birbirinden farklı yöntemler kullanılabilir. Kekemelik kişisel nedenlere bağlı olabilir. Bu da beraberinde farklı tedavileri ortaya getirir. Birinden işe yarayan bir yöntem, başka bir çocukta işe yaramayabilir. Ayrıca, tedavi yardımı ile tamamen ortadan kalkmayabilir, fakat kişi büyük bir yol kat edebilir.

• Tedavi ile kişi konuşmada akıcılık kazanır.
• Etkili iletişimde gözle görülür başarı sağlar.
• Okulunda veya işyerinde yaşadığı sorunlar aza indirgenebilir.
• Sosyal aktivitelerinde sorunla karşılaşma ihtimali düşer.

Kekemelik tedavisi, konuşma terapisi üzerine odaklıdır. Bu tedavi ile konuşmada kesintiler azalır. Kişinin özgüveni artar. Konuşma terapisine; 3 ila 6 ay kadar bu sorunu yaşayan kişiler, belirgin kekemelik yaşayanlar, sosyal yaşantısı etkilenenler, genetik olarak kekemeliğe rastlayanlar rahatlıkla başlayabilir. 

Kekemelik sorununu yaşayan çocuk ise; aile onu sabırla dinlemelidir. Kendisini ifade etmesi için ona alan tanımalıdır. Onun haricinde, elektronik aletlerden yardım alınabilir. Bazı elektronik aletler konuşmanızı kontrol eder; uyarı verir. Ayrıca stres, endişe veya özgüvenden kaynaklanan kişisel-bilişsel davranışçı terapi ile büyük bir gelişme sağlayabilir.

Bu içerik de ilginizi çekebilir:Bronzer Nedir? Bronzer Nasıl Kullanılır?