Yazıda Neler Var?
Çocuk sahibi olmak isteyen ya da çocuk sahibi olmaktan kaçınan kimseler yumurtlama dönemi hesaplama metotlarını merak ederler. Zira yumurtlama döneminde cinsel ilişkiye girilmesiyle hamile kalma olasılığı çok yüksektir. Peki yumurtlama ya da bir diğer adıyla ovülasyon dönemi nedir, nasıl hesaplanır?
Yumurtlama Nedir?
Tıpta ovülasyon olarak adlandırılan yumurtlama, ergenlik ve menopoz dönemleri arasında görülür. Yumurtlama, yumurtalık rezervindeki yumurtaların olgunlaşmasına ve ardından fallop tüpüne (yumurtalıkları rahme bağlayan iki uzun ince tüp) bırakılmasına denir. Yumurtlama, hayzın yani menstrüasyon döngüsünün bir parçasıdır. Her döngüde süreğen olmak suretiyle yumurtalıklardan birinde bir yumurta hücresi olgunlaşır. Yumurtlama esnasında yumurta hücresi, fallop tüpünde döllenmek üzere yumurtalıktan ayrılır. Sperm tarafından döllenen yumurta rahmin iç yüzeyine yerleşir. Akabinde hamilelik gelişir. Eğer ki döllenme başarılı bir şekilde gerçekleşmezse, döllenmemiş olarak kalan yumurta, parçalanır ve adet döneminde vücuttan atılır.
Yumurtlama Ne Zaman Olur?
Yumurtlama çoğunlukla 28 günlük bir adet döngüsünün yaklaşık olarak 14. günü olmaktadır. Tabii kişiden kişiye değişiklik gösterir. 28 günlük bir döngü herkes için geçerli değil. O yüzden kesin bir zaman verilememektedir ve zamanlaması değişiklik göstermektedir. Ancak genel çerçevede yumurtlamanın periyodik olarak, regl döngüsünün orta noktasından dört gün önce ya da dört gün sonra gerçekleştiğini söyleyebiliriz.
Kadınların kahir ekseriyeti (yaklaşık %60’ı) 28 günde bir adet görmektedir. Bazı kadınlar da 29, 30 vb. günde bir adet görüldüğü de olur. 21 günden daha kısa aralıklarla görülen ve 35 günden daha uzun aralıklara görülen adetler anormal olarak sınıflandırılır. 21 ila 35 gün arası düzenli şekilde görülen adetler sağlıklı olarak nitelendirilir. Ayda iki kere adet görmek veya iki ay görmemek düzensizliğin belirtisidir. Ve bir sağlık sorununa işaret ediyor olabilir. Tabii her sene psikolojik duruma da bağlı olarak, strese bağlı olarak bir veya iki defa adet düzensizliği yaşanabilir. Ancak adet düzensizliğinin devamlı seyretmesi hâlinde uzman bir hekim tarafından muayene edilmesi gerekir.
Yumurtlama Dönemi Hesaplama Nasıl Yapılır?
Yumurtlama dönemi hesaplama için en pratik yol, yumurtlama takvimi ya da takvim yöntemidir; ki beklenilen bir sonraki adetin başlangıç gününden 14 gün geriye gelmek demektir. Çünkü yumurtlama, düzenli bir adete sahip olan kimselerde adet kanaması başlamadan takribi 14 gün kadar evvel olur. Misal olarak; 28 günde bir adet gören bir kimse için yumurtlama dönemi, adetin 14. günü olur. Tespit edilen günden 2 ya da 3 gün kadar önce başlamak suretiyle 1 hafta boyunca cinsel ilişkide bulunmak hamile kalma şansını artırır. Bir başka deyişle çocuk sahibi olunmak isteniyor/kaçınılıyorsa adet başlamadan 17-18 gün önce (başlayarak 1 hafta kadar) ilişkiye girmek/kaçınmak yararlı olacaktır.
Yumurtlama Dönemi Hesaplama Takvimi
Daha iyi anlaşılması için bir örnek verelim:
Adet süresi: 28 günde bir
Adetin ilk günü: 1 Ocak
Yukarıdaki veriler ışığında 28 günde bir adet gören kimseyi ele alalım. Diyelim ki ayın 1’inde ilk adetini görüyor olsun ve adet görmeye başladığı ilk günü “adetin 1.günü” olarak isimlendirelim. Haliyle bir dahaki adeti, yani “beklenen bir sonraki adetin 1.günü” ise birkaç gün öne gelecektir; ayın 29’unda olacaktır. Hesaplamayı, beklediğimiz adet gününden 14 gün geriye giderek yapalım (29-14:15). Böylelikle örnek olarak verdiğimiz kimsenin muhtemel yumurtlama dönemi 15 Ocak’a tesadüf edecektir. Görüldüğü üzere, beklediğimiz adet gününden 14 gün geriye giderek yumurtlama dönemini bulduk. Siz de hesabı örnekteki gibi kolaylıkla yapabilir ve yumurtlama döneminizi bulabilirsiniz. Veya takip etmesi zor olur, unuturum, karıştırırım, o yüzden en doğru yumurtlama günü hesaplama için ne yapmam gerekiyor diyorsanız; yumurtlama hesaplama uygulamalarını telefonunuza indirebilirsiniz. Eğer ki ben en kesin yumurtlama günü hesaplama yöntemi hakkında bilgi almak istiyorum, işimi şansa bırakmak istemiyorum diyorsanız, kit (ovülasyon testi) kullanabilirsiniz:
Yumurtlama Dönemi Hesaplama Testi
Ovülasyon testi, vücuttaki yumurtaların gelişimini sağlayan hormon olan ve yumurtlama döneminde salgılanan LH hormonunu tespit eder. LH hormonunun salgılanmaya başlamasıyla birlikte 36 saat içinde yumurtlama gerçekleşir. Testin işleyişi aynı gebelik testi gibidir, yani idrarla çalışmaktadır. Çift çizgi çıkması halinde 24-36 saat içinde ovülasyonun gerçekleşeceği anlaşılır. Genellikle düzensiz adete sahip kimseler ve hamile kalmak isteyen kimseler tarafından kullanılır. Polikistik over sendromundan muzdaripseniz veya çeşitli faktörler nedeniyle çocuk sahibi olmakta zorlanıyorsanız ovülasyon testlerini deneyebilirsiniz.
Ovülasyon Testi Nasıl Yapılır?
Adetin beşinci gününden itibaren her gün olmak üzere temiz bir kapta bulunan idrardan test çubuğuna idrar pipeti ile beş damla koymalı ve çizgileri takip etmeli. İşlemin her gün aynı saatte tekrarlanmasına gerek yok fakat testin en doğru sonucu verebilmesi için en uygun saatlerin öğlen 12-14 arası olduğu belirtilmektedir. Özellikle işlemin sabah ilk idrarla veya akşam saatlerinde yapılmaması tavsiye ediliyor. Günde bir kereden fazla yapılmasına ise hacet yok. Çift çizgiyi görmekle hemen yumurtlama dönemine girildiği anlaşılmamalıdır ve dolayısıyla testi uygulamayı bırakmamalıdır. T çizgisi de en az C çizgisi kadar belirgin olduğu vakit yumurtlamadan söz edilebilir. Binaenaleyh çizgi silinene kadar teste devam etmelidir, ta ki çizgi silinene dek. Tabii çocuk düşünenler, çift çizginin görüldüğü vakitleri boş geçirmemeli, ilişkiye girmelidir.
Ovülasyon Testi Fiyatı Ne Kadar?
Ovülasyon testlerinin fiyatı çok pahalı değil. 2022 itibarıyla eczanelerde ve hatta internette 5 adet olarak satılan ovülasyon testlerini, 25-30 lira bandından bulmanız mümkün.
Yumurtlama Ne Kadar Sürer?
Yumurtlama dönemi, adet döngüsünün 6. ve 14. günleri içinde folikül uyarıcı hormonun (FSH) salınımıyla başlar. Hormon yumurtalığa tesir ederek, yumurtanın serbest bırakılacağı kerteye gelmesine, olgunlaşmasına yardımcı olur. Yumurta olgun hâle geldikten sonra vücut, yumurtanın salınımı için tetikleyici görevi gören LH (luteinize edici) hormonu salgılar. LH salınımıyla 28-36 saat içinde yumurtlama hasıl olabilir. Yumurtanın olgunlaşarak folikülden ayrılması yaklaşık olarak 6 gün kadar sürse de yumurtlama hâli 24 saat sürmektedir. Mamafih, yumurtlama kaç gün sürer sorusuna 1 gün olarak cevap verebiliriz.
Yumurtlama Belirtileri
Yumurtlama dönemi aşağıdaki gibi belirtilere sebep olabilir:
- Vajinal akıntıda artış
- Hafif kanama, lekelenme
- Rahim ağzı kuruluğu
- Vücut ısısında artış (üç günden uzun süren)
- Meme hassasiyeti
- Libidoda artış, öfori durumu
- Karın bölgesinde gerginlik, ağrı (alt karın bölgesinde kramp, sancı şeklinde)
- Şişkinlik
- Gaz sorunu
- Cildin porselen gibi ışıl ışıl parlaması (foliküler aşamada östrojen hormonu artar ve gözeneklerin küçülmesine dolayısıyla da kolajen artışına sebep olur)
Birden Fazla Yumurtlamak Mümkün mü?
Tek bir döngü içinde birden fazla yumurtlamak mümkündür. Yapılan bilimsel çalışmalar tek bir adet döngüsünde iki veya üç kez yumurtlamanın imkân dâhilinde olduğunu göstermiştir.
Yumurtlama Dönemi Dışında Hamile Kalınabilir mi?
Elbette, kalınabilir. Normal şartlarda yumurtlama gerçekleştikten 12-24 saat içinde döllenebilir. Ancak sperm ideal koşullarda üreme sisteminde 3-5 gün yaşayabilir. Şu durumda yumurtlamaya yaklaşan günlerde cinsel ilişkiye girilmesiyle hamilelik gerçekleşebilir.
Doğurgan Dönem Nedir?
Yumurtlama ve yumurtlama öncesi altı günlük süreç doğurgan dönem olarak nitelendirilir. Doğurgan dönemde cinsel ilişkiye girmek gebelik ihtimalini ziyadesiyle artırmaktadır.
Gebelik İçin Cinsel İlişki Sıklığı Nasıl Olmalıdır?
Hamilelik için doğurgan dönemde en az bir kere cinsel ilişkiye girilmesi önerilmektedir. Doğurgan dönemde her gün ilişkiye girmek, gebelik ihtimalini artırabilir. Hamile kalabilmek için en verimli dönemlerin yumurtlama günü ve yumurtlamadan önceki iki gün olduğu uzmanlar tarafından söylenilmektedir.
Gebelikten Kaçınmak için Yapılması Gerekenler
Kontraseptif, yani muhtelif doğum kontrol yöntemlerini kullanmak icap eder. Ayrıca yumurtlama dönemlerinde ilişkiye girmekten sakınmak da alınabilecek önlemler arasında yer almaktadır. Prezervatif gibi önleyici faktörler de yardımcı olur. Tabii en etkili yöntem için bir sağlık uzmanına danışmalıdır.
Yumurtlama Düzenli Değilse Ne Yapılmalı?
Bazı bireylerde adet düzensizliği olabilir ve hiç yumurtlamadığını tespit edebilir. Stres vb. gibi çeşitli etkenler yumurtlamanın gününü aydan aya değiştirebilir. Gelgelelim, PCOS, yani polikistik over sendromu ve amenore gibi hastalıklar da yumurtlamayı düzensiz hale getiriyor, hatta tamamen durduruyor da olabilir. Şu durumda bir doktora başvurulması gerekir.
