Yazıda Neler Var?
Beyin, gündelik hayatta yapılan verileri sınıflandırarak kaydeden bir yapıya sahiptir. Her an her saniye karşılaşılan şeyler beyne veri olarak işlenir. Bu bir depolama sürecidir. Depolanan veriler bir süreliğine zihinde kalır. Kimisinde bu süreç uzun yaşanırken bazı bireylerde de oldukça kısa sürmektedir. Kısa sürenlerde ise unutkanlık sorunları görülmektedir.
Unutkanlık son yıllarda sık görülmeye başlayan bir sorun olarak öne çıkıyor. Peki unutkanlık nedir? Bunu anlamak için hafıza kavramını bilmek gerekir. İnsanda hafıza 2 farklı yapıya ayrılır, bunlar kısa süreli hafızalar ve uzun süreli hafızalardır. Kısa süreli hafızalar kapasite ve kodlama süresi bakımından oldukça kısıtlı bir yapıya sahiptir. Yapılan araştırmalara göre kısa süreli hafızalarda verilerin hafızada kalma süresi 15 ila 30 saniye olarak belirtilmiştir.
Diğer bir tür olan uzun süreli hafıza ise görsel kodlama yöntemiyle verileri sınıflandırmaktadır ve sınırsız bir kapasiteye sahiptir. Veri depolama süresinin kesin bir tanımı yoktur. Birkaç dakika da olabilir ya da bir ömür… Özellikle bireyler yeteneklerini bu hafıza bölümünde saklar.
Unutkanlık kimi için bir sorunken, kimine göre de bir lütuf olarak görülüyor. Hatta bu yönde birçok yazar edebiyat yapıyor. Osman İlhan Mutsuz İnsanlar Sokağı adlı romanında tam da bu hususta şöyle diyor: “Unutmak, hatırlamak istemeyenler için bir çıkış yolu.” Fakat iş bu kadar da masum değil. Çünkü unutkanlık birçok bedensel ya da psikolojik sorunun başlangıcı olabilir.
Unutkanlık neden olur konusu nörobiyoloji ve psikoloji dallarının araştırdığı bir sorundur. Psikolojiye göre unutkanlığın 2 nedeni vardır: Kısa süreli ve uzun süreli hafızalarda bilgiye ulaşma sorunudur. Buna göre veriler hafızada depolanmıştır ancak beyin bireyin bu verilere erişimini engellemiştir.
Unutkanlık Sebepleri
Unutkanlığa sebep olan birçok faktör vardır. Bu faktörler bilindiği üzere 2 farklı yapıda beyne etki eder. İlki kısa süreli hafıza unutkanlıklarıyken diğeri de uzun süreli hafıza unutkanlıklarıdır. Peki gündelik hayatta bireylerin sıkça maruz kaldığı unutkanlık sorununun nedenleri nelerdir? İşte ayrıntılar…
- Parkinson gibi sinir sistemini tahribe uğratabilecek bazı hastalıklar.
- Çarpmalara ve darbelere bağlı olarak yaşanan kafa travmaları.
- Stres ve depresyon gibi psikolojik faktörler. Ayrıca kaygı bozuklukları.
- Teknolojik cihazları fazla kullanmak.
- Düzensiz beslenme neticesinde yeteri kadar vitamin ve mineral almamak.
- Bazı durumlarda troid hormon rahatsızlıkları da neden olabilmektedir.
- Uyku düzeninde bozukluk.
- Aşırı derecede alkol kullanımı.
Yaşam kalitesini arttırmak, stresten uzak durup düzenli beslenmek ve alkol gibi zararlı maddeleri kullanmamak unutkanlık sorununu minimum seviyeye indirecektir. Eğer sizde yukarıda belirttiğimiz nedenlerden biri var ise vakit kaybetmeden bir uzman hekime başvurmanızda fayda var. Erken tanılarda tedavi süreci oldukça basit geçmektedir.
Unutkanlık Hastalıkları
Unutkanlık hastalığı tıp literatüründe ‘Demans’ olarak ifade edilmektedir. Zihinde depolanan verilerin kısa sürede kaybolması ya da var olan verilere bireyin erişememesi üzerine görülen bir sağlık problemidir. Toplum genelinde ileri yaşlarda görülebilen bir sorun olduğu konusunda bir görüş hakimdir. Ancak bu hatalı bir yaklaşımdır. Zira genç yaşlarda da unutkanlık hastalıkları görülebilmektedir. Ayrıca gündelik hayatta yaşam kalitesini oldukça olumsuz etkileyen bir yapıya sahiptir. Nitekim hafıza, günümüzde oldukça önemli bir yere sahiptir.
Unutkanlık ilk safhalarında bir hastalık olarak görülmemektedir. Bunun bir sağlık sorunu olarak görülebilmesi için bireyin yaşantısına olumsuz yönde etki etmesi gerekir. Çünkü her birey bazı anlarda unutkanlık yaşayabilir ve bu oldukça doğal bir şeydir. Fakat unutmalar sıklaşıyorsa ve yaşamı kötü etkiliyorsa orada bir problem var demektir.
Unutkanlık Tedavisi
Unutkanlık tedavisinde birçok farklı yöntem kullanılmaktadır. Bunlardan ilki uzman bir hekim gözetiminde verilen ilaç kullanımıdır. Unutkanlığa sebep olan etkenlerin en başında vitamin eksikliği geldiği ortak bir görüştür. Bu sebeple öncelikle vitamin takviye ilaçları verilmektedir hastaya. Fakat unutulmamalıdır ki bu ilaçlar kulaktan dolma bilgilerle değil, mutlaka doktor tarafından yazılmalıdır.
Eğer unutkanlığa sebep olan şey psikolojik bir faktör ise psikiyatri ilaçları önerilir. Nörlojik sebeplerle ortaya çıkmışsa uzman bir nöroloji hekimi tarafından ilaç yazılır. Görüldüğü üzere unutkanlığa birçok farklı sağlık alanı bakmaktadır. Kapsamlı bir sağlık sorunudur. Bu yüzden net bir teşhisi bulmak için birden fazla doktora gidilmesi gerekebilir. Tek bir alanda ilaç yazılabileceği gibi bazı durumlarda da birden fazla ilaç önerisinde de bulunulabilir.
Unutkanlığın ortaya çıkması riskini minimum seviyeye düşürecek birtakım gündelik uygulamalar da mevcuttur. Bu uygulamalar gündelik hayatta bir rutin haline getirildiğinde bireyin zihin sağlığı olumlu yönde etkilenir. Peki nedir bunlar? İşte ayrıntılar…
- Kitap okuma alışkanlığı kazanın ve her gün belli bir sayfa okuma işlemi gerçekleştirin.
- Bulmaca ve yapboz gibi uygulamalara yönelin.
- Zihninizi şaşırtın. Mesela her gün kullandığınız yolları değiştirin.
- Farklı dilleri öğrenmeye çalışın.
- Sosyalleşmeyi ihmal etmeyin.
- Stresle baş edin ve sizi yıpratacak düşüncelerden uzaklaşın.
B12 Unutkanlığa İyi Gelir mi?
Başlangıçta basit düzeyde yaşanan unutkanlıklar uzun vadede bireyin yaşantısını olumsuz yönde etkileyebilir. Bu sebeple unutkanlığa karşı yaşamın her alanında dikkat edilmesi gerekmektedir. B12 kullanımı da bunlardan birisidir.
B12 eksikliği yaşayan bireylerde unutkanlık görülme riski son derece yüksektir. Çünkü B12 vitamini beyin sisteminin gelişiminde oldukça önemli bir noktaya sahiptir. İçerisinde barındırdığı folik asitler sayesinde DNA yapısındaki hücrelerin verimli olmasında rol üstlenir. Tüm bunları göz önünde bulundurarak şunu rahatlıkla söyleyebiliriz: Evet, B12 unutkanlığa iyi gelir. Zaten bunun en büyük örneği, doktorların unutkanlık testlerinde ilk önce B12 eksikliğini ölçmeleri örnek olarak gösterilebilir.
B12 vitamini günümüzde birçok gıdada bol miktarda bulunmaktadır. Yani tüketimi oldukça kolaydır. Özellikle kırmızı et, deniz mahsulleri ve süt ürünlerinde yükse oranda B12 bulunmaktadır. Bu gıdaları her gün yeterli oranda tüketenlerde unutkanlık hastalığı görülme ihtimali çok azdır.
B12 eksikliği sadece unutkanlığa yol açmaz. Daha birçok farklı sorunsalı da beraberinde getirir. Vücutta aşırı hissizlik, el ve ayaklarda uyuşma gibi yaşamsal fonksiyonları zayıflatan durumları da yaratmaktadır.
Unutkanlığa İyi Gelen Besinler
Eğer unutkanlık yaşıyorsanız ve buna sebep olan şey doktorlar tarafından vitamin eksikliği olarak gösterilmişse korkmanıza gerek yok. Çünkü günümüzde unutkanlığa iyi gelen birçok gıda ürünü bulunmaktadır. Bu besinleri birkaç başlık altında belirtmekte fayda var…
- Balık Ürünleri: Unutkanlığı tetikleyen faktörlerden birisi de vücutta Omega 3 eksikliğidir. Omega 3 yağlarının da en iyi sağlanabileceği gıdalar balık ürünleridir. Özellikle bu konuda somon ve sardalyeyi sizlere öneriyoruz.
- Kuruyemişler: Özellikle ceviz fındık ürünlerinin içerisinde bulunan Omega 3 yağ asitleri, unutkanlık sorununa birebir çözümdür. Uzmanlar günde 1 avuç ceviz ya da fındık tüketilmesini öneriyor.
- Bitter Çikolata: Bu çikolata türünün yeteri miktarda tüketilmesi durumunda hafızayı güçlendirdiği bilinmektedir. Fakat burada dikkat edilmesi gereken aşırıya kaçmamaktadır. Aksi halde farklı rahatsızlıklara zemin hazırlanmış olur.
- Domates: Domatesin antioksidan bir yapısı vardır. Bu da haliyle vücutta kan dolaşımını düzenler ve beynin sağlık çalışması için zemin hazırlanmış olunur. Eğer hafızanızı güçlendirmek ve sağlıklı bir zihin yapısına ulaşmak istiyorsanız her gün mutlaka domates tüketimine başvurmalısınız.
Bu içerik de ilginizi çekebilir: Efsanevi Yasak Meyvenin Gizemi: Hypnotic Poison by Dior
