Yazıda Neler Var?
Siyanür, kimyasal tanımlamada; bir karbon ve ona üçlü bağ ile bağlanan bir azot içeren kimyasal birleşenleri verilen addır. İnorganik veya organik olarak üretilen siyanür genellikle endüstride kullanılmak için üretilen bir maddedir. İnsan sağlığı için oldukça tehlikelidir. Özellikle bir dönem Türkiye’de çok sayıda siyanürle intihar girişimi veya intihar olayı yaşanmıştır.
Genellikle sanayi ve madencilikte kullanılan siyanür, tüketilen bazı besinlerde çok az miktarda bulunmaktadır. Organik bileşikleri nitril grubu altında adlandırılır ve bunlar zehirli değildir. Ledrozo, Citalopram ve fadrozol gibi ilaçlar bunlara örnektir. Ayrıca bazı hayvan ve bitkiler tarafından da üretilmektedir. Bu öldürücü maddeyi doğal olarak üreten birçok bitki, böcek, bakteri bulunmaktadır. Yüksek dozlarda siyanür insan vücudu için ölümcül sonuçlara neden olabilmektedir. Kanserojen etkisi olamayan bu madde, vücutta depolanmamaktadır. Sigara dumanı ve yangın dumanı soluğan kişiler bu durumla karşılaşmaktadır. Siyanürün vücutta kanda bulunan methemoglobin’e irreversible bağlanarak etkili olur. Bunun sonucunda kanın dokulara oksijen taşıması önlenir ve hipoksik şok, yani ölüme neden olur. Özetlemek gerekirse boğularak ölmekle eş değerdir.
Siyanür Vücudumuzda veya Besinlerde Bulunur Mu?
Siyanür, hayatın bir çok yerinde karşımıza çıkmaktadır. Yüksek miktarları ölüme neden olan bu tehlikeli madde vücudumuzda ve bazı besin maddelerinde az miktarda bulunmaktadır. Bunların öldürücü etkisi yoktur. Doğada da bazı canlılar tarafından doğal olarak üretilmektedir. Elma, şeftali, kayısı, kiraz ve erik gibi meyvelerin çekirdeklerinde az miktarda bulunmaktadır. Bu çekirdekleri midede bulanan sindirim asitleriyle temas ettiği zaman siyanür içeren bir kimyasal salgılamaya başlar. Bu meyvelerin savunma mekanizmasıdır. Zararlı böcekleri kendisinden bu yolla uzak tutar. Bu meyvelerin çekirdeklerinden bir kase dolusu yerseniz siyanür zehirlenmesi geçirmeniz mümkündür. Ancak panzehrinin kolay bulunması büyük bir avantajdır. Herhangi bir eczaneden alacağını B12 vitamini, siyanürü sünger gibi emer ve idrar yoluyla vücuttan çıkarmanıza yarayacaktır.
Siyanür Altın Aramada Kullanılır mı?
Siyanür, dünyanın her yerinde altın aramada kullanılan bir kimyasaldır. Kullanıldığı bölgelerde ise yarattığı etkiler ise günümüzde hala büyük bir tartışma konusu olmuştur. Siyanürle yapılan altın aramalarında çoğunlukla çevreye zarar verilmektedir. Altın aramaları sırasında istemeden çevreye yayılan bu madde, hayvan ve bitkilere zarar vermektedir.
Ayrıca doğada bulunan birçok metalle kolaylıkla birleşme özelliğine sahiptir. Bu sebepten dolayı, altın gibi değerli madenlerin cevherinden ayırmak için kullanılan en önemli kimyasallardan biri olmuştur. Dünyanın en değerli madenlerinden olan altını cevherinden ayırmak için sodyum siyanür çözeltisi kullanılır. Altın ayırırken 2 tip yöntem kullanılmaktadır. Bunlar Yığın liçi ve Tank liçi ayrıştırma olarak adlandırılmaktadır.
Yığın liçi olarak nitelendirilen yöntemde, açık alanda bulunan dev toplama pedler üzerinde dökülen cevherlere siyanür solüsyonu püskürtülür. Bunun sonucunda altını cevherden söker. Daha sonra pedler altında ayrılan metal çözelti toplanır. Cevher tamamen bitene kadar bu durum devam eder.
Tank liçi ayrıştırma yöntemi ise altın cevheri, siyanür solüsyonu dolu tankların içinde toplanır. Bu yöntemde etrafa dökülme riskine karşı dikkatli olunması gerekmektedir. Çünkü cevher atıkları yapay olarak oluşturulan barajlarda toplanır. Burada yaşanacak bir sızma çeşitli tehlikelere yol açmaktadır. Altının elde edilmesinden sonra altın havuzuna dökülecek siyanürlü su sürekli ve düzenli olarak kontrol edilmelidir.
Siyanürle altın aramanın doğaya karşı zararlı olmasına rağmen kullanılma nedeni, şirketlere yüksek karlılık bırakmasıdır. Düşük cevher seviyelerinde bile çok yüksek karlılık bırakmaktadır. Ancak çevreye yayıldığı zaman doğa için ölümcül sonuçlar doğura bilmektedir. Siyanür sızıntısı sonucu; içme su kaynaklarının zarar görmesi, balık türlerinin yok olma tehditliyle karşılaşması, tarım alanlarının zarar görmesi gibi olumsuzluklarla karşılaşılmaktadır.
Bu içerik de ilginizi çekebilir:Nars Claudette Cheek Duo İnceleme