Yazıda Neler Var?
Serebellar ataksi, toplum içinde denge bozukluğu olarak bilinir. Kısaca kas hareketlerindeki dengesizliğe deniyor. Örneğin yürüme ya da bir şeyler kaldırma esnasında istemsizce kasın koordine edilememesi durumudur. Farklı birçok altı sebebi olacağı gibi ataksi, genellikle beyinde yaşanan bir sorundan dolayı meydana gelir.
Serebellar Ataksi Nedir?
Serebellar ataksi, beyin ya da beyinciğe bağlı sinir yollarında meydana gelen hasar sonucunda ortaya çıkan ve kişinin gündelik yaşamında kas koordinasyonuna zarar veren bir sağlık sorunudur. Genellikle bir alt sağlık sorunu ataksiye sebep olur. Omurilik hastalığı, ayakta his kaybı ve beyni ilgilendiren diğer sorunlar bu hastalığın doğmasına sebep olarak gösterilebilir.
Serbellar Ataksi yaşan biri gündelik hayatını idame ettirmekte zorlanır. Çünkü vücut dengesini sağlamakta zorlanılır. Genellikle bireyin üzerinde bir sarhoşvari his olur. Her an yere düşebileceğini düşünür ve bunun için ayaklarını yere sürerek ilerler. Bu hastalık sonucunda sıklıkla sakarlık durumu meydana gelir. Tüm hususlar göz önünde bulundurulduğunda serebellar ataksi için ciddiye alınması gereken bir sağlık sorunu demek mümkün. Tedavi edilmemesi halinde hastanın durumu daha da kötüye gidebilir, gündelik yaşamda gerekli olan vücut fonksiyonlarını kullanamayabilir.
Serebellar Ataksi Belirtileri
Serebellar ataksi son yıllarda toplumumuzda yaygın görülmesiyle birlikte konu hakkında bilgi alma isteği de arttı. Öncelikle ataksinin belirtileri kolaylıkla saptanabildiğini söyleyebiliriz. Bu sayede erken teşhis koyulabilir ve tedaviye zamanında başlanabilir. Her hastalıkta olduğu gibi serebellar ataksi hastalığında da erken tanı çok önemli. Bu sayede tedavi süreci hastalar için daha kolay geçmektedir.
- Ataksinin en sık görülen semptomlarının başında gövde ve kollarda koordinasyon bozukluğu gelir. Ayrıca bacaklarda da bu sorun görülür.
- Birey gündelik hayatında sıklıkla tökezler. İstemsiz sakarlıklar çoğalmaya başlar.
- Yürüyüşlerinin biçiminde bir tutarsızlık görülür. Yürüyüş dengesini kişi kaybeder.
- Sadece ayak ve kollarda değil aynı zamanda gözlerde de sorunlar oluşur. Hastanın göz hareketlerinde kontrolsüzlük başlar.
- Gıda tüketme ve sıvı içme gibi yaşamsal fonksiyonlarında performans düşüklüğü olur. Ataksinin ilerleyen safhalarından yemek yemek nerdeyse imkânsız hale gelir.
- Konuşmada bozukluklar meydana gelir. Dilin dönmesi ağırlaşır. Kelimeler yutuluyormuş hissi verir.
Serebellar ataksi belirtileri arasında bunlara ek olarak yoğun baş dönmesi ve baş ağrısı gösterilebilir. Eğer saydığımız bu belirtilerin kendinizde olduğunu düşünüyorsanız vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Ataksi hastalığı göz ardı edilemeyecek kadar hassas bir sağlık sorunudur. Ve erken tanı, tedavi süreci için hayati derecede öneme sahiptir.
Serebellar Ataksi Nedenleri
Aşırı alkol tüketimi ve bazı düzenli kullanılan ilaçlar ataksiye sebebiyet verebilir. İnme ve tümör de bu sağlık sorunu için önemli faktörler arasındadır. Ayrıca beyin ve beyincikte yaşanan sağlık problemleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü beyin dejenerasyonu sonucu bireyler ataksiye sıklıkla maruz kalmaktadır.
Yukarıda bahsettiğimiz dış faktörlerin yanı sıra genetik faktörler de serebellar ataksi hastalığına etki edebilmektedir. Özellikle miras alınan kusurlu genler, bireyin yaşamını oldukça olumsuz yönde etkileyen ataksi hastalığına sebebiyet verebilir. Yine de en doğru teşhisi hekimlerin koyacağını unutmamak gerekli. Bu nedenle belirtileri taşıdığınızı düşünüyorsanız uzman bir hekim ile iletişime geçmenizi tavsiye ederiz.
Sereballar Ataksi Çeşitleri
Serebellar ataksi hastalığı kendi içerisinde farklı dallara ayrılır. Bireyin hangi ataksi çeşidine sahip olduğu hekim tarafından tespit edildikten sonra buna göre tedavi sürecine başlanır. Bu nedenle ataksinin türünü saptamak çok önemlidir.
- Kalıtsal Ataksiler
Ataksinin gelişme nedenlerinin büyük çoğunluğu kalıtsal faktörlerden meydana gelir. Anormal proteinler üreten bir genin vücutta olması, omurilik ve sinir hücrelerinin önüne geçerek işlevsellik kaybı yaşamalarına neden olur. Eğer hastalık devam ederse sonuçları çok daha kötü düzeye erişir.
Kalıtsal ataksi, anne ya da baba tarafından gen aktarımı ile mümkün olur. Yani anne ya da babanın geninde sorunlu bir yapı olması gerekir. Fakat bazı durumlarda anne ya da babanın geninin sağlıksız olmasına gerek kalmaz. Aktarılan gen sonrasında bozulabilir. Buna sessiz mutasyon ismi verilir.
- Otozomal Dominant Ataksiler
Yapılan araştırmalar göstermiştir ki insan bünyesinde kırkın üzerinde otozomal dominant gen bulunuyor. Üstelik bu sayılar gittikçe yükselme eğiliminde. Serebellar ataksi hastalığına bu otozomal dominant genleri sebep olmaktadır. Otozomal dominant ataksiler ikiye ayrılır. İlki ‘Spinoserebellar ataksi’ iken diğeri de ‘Epizodik ataksi’ olarak ifade edilir.
- Otozomal Resesif Ataksiler
Otomozal resesif ataksi çeşitleri arasında en çok görüleni ‘Friedreich Ataksi’ yani FRDA’dır. Kalıtsal olarak görülen türdür. Sinir sistemi ve omurilik tahribatıyla ortaya çıkar. Yapılan araştırmalara göre bu hastalığın ortaya çıkma yaşı 25 yaşında altındadır. Ancak hastalığın ilerleme hızı ise kişiden kişiye değişmektedir.
Otozomal resesif ataksi belirtileri ilk olarak ayak, bacak ve el bölgelerinde koordinasyon bozukluğuyla ortaya çıkar. Sonrasında konuşmada güçlük çekmek, aşırı yorgunluk, kalp genişlemesi ve omurga eğriliği gibi belirtilerle devam eder.
- Doğuştan Serebellar Ataksi
Doğuştan serebellar ataksi, nadir de olsa bu sağlık sorununun görüldüğü çeşitlerinden birisidir. Doğum esnasında yaşanan problemler bu hastalığı tetikler. Özellikle beyin, omurilik ve sinir sistemindeki dezenformasyonlar sonucu ortaya çıkar. Ancak belirttiğimiz üzere günümüzde sağlık alanı oldukça geliştiği için doğuştan serebellar ataksi hastalığı çok az yaşanmaktadır.
Serebellar Ataksi Nasıl Teşhis Edilir?
Uzman hekimler, bireylerin ataksi olup olmadıklarını anlamak için bir dizi teste tabi tutarlar. Ayrıca gerek görülmesi durumunda fiziksel muayene ya da nörolojik incelemeler de yapılabilir. Bunların yanında serebellar ataksi teşhisi için şunlara da başvurulabilir:
- İşitme testi
- Bellek testi
- Denge ve yürüyüş analizi
- Vizyon testi
- Konsantrasyon ve refleks ölçümü
Bunlara ek olarak hekimin hastalığı değerlendirmek için uygulayacağı yöntemler de var. Sinir ileti çalışması, EMG, spinal musluğu ve tam kan sayımı bunlara örnek olarak gösterilebilir. Ayrıca gerek duyulması halinde BT veya MR taraması da yapılabilir.
Serebellar Ataksi Tedavisi
Öncelikle bu hastalıkta tedavi olmadan iyileşme gösterilmesi beklenir. Çoğu zaman da tedaviye gerek duyulmadan birkaç hafta içerisinde kendiliğinden geriler ve yok olur. Fakat hastalık bir virüse bağlı değilse ve kalıtsal semptomlara sahipse ne yazık ki uzun bir tedavi süreci gerekir. Haftalar, aylar hatta yıllar ataksi tedavisiyle geçebilir.
Serebellar ataksi tedavisinin nasıl ilerleyeceğine hekimler yaptıkları tetkikler sonucunda karar verir. Genellikle başlangıç olarak ilaç kullanımı tavsiye edilir. Eğer ilaç kullanımı ataksinin gerilemesini sağlamıyorsa cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulabilir. Ülkemizde ataksi ameliyatı gerçekleştiren dünyaca ünlü hekimler mevcut. Eğer bu hastalığa yakalandıysanız kendinizi Türk hekimlerine gönül rahatlığıyla teslim edebilirsiniz. Yazımızı geçmiş olsun dileklerimizle tamamlıyor, sizlere sağlıklı bir ömür diliyoruz.
Bu içerik de ilginizi çekebilir: En Doğru İkizler Burcu 2022 Yılının Bütün Ayları Burç Yorumları
