Sağlıklı beslenmek sadece vücut için değil, ruh sağlığı ve zihin için de oldukça önemli. Şeker ise uzmanlar tarafından bir çeşit ‘zehir’ olarak nitelendirilmeye devam ediyor.
Hiçbir vitamin ya da mineral içermeyen şekerin protein ve yağ gibi besin değerleri de yok. Üstelik şeker hastalığından obeziteye, kalp damar hastalıklarından erken yaşlanmaya kadar birçok zararı da saymakla bitmiyor…
Daha sağlıklı bir beslenme düzenine sadık kaldığınızda ve şekerden uzak durduğunuzda kendinizi daha az stresli ve daha kolay odaklanabilir hissetmiyor musunuz? Duygularınızı kontrol etmeniz kolaylaşmıyor mu? Ve hatta hafızanızın performansı bile iyileşmiyor mu? Hepsi doğru! Şeker tüketmek aslında zihniniz ve duygularınız üzerinde de olumsuz bir biyolojik etkiye sahip.
İşte şekerin duygusal ve zihinsel dengenizi nasıl bozduğunu gösteren 5 konu:
- Odaklanma
Yakın tarihli bir UCLA araştırmasına göre, şeker “beyin zarında serbest radikaller oluşturarak sinir hücrelerimizin iletişim kurma yeteneğini tehlikeye atıyor”. Çalışma, şeker alımı ile talimatları ve süreç fikirlerini ne kadar iyi hatırladığımızdaki azalma arasında güçlü bağlantılar kurdu.
Şekerin odaklanmayı etkilemesinin bir başka yolu da bağımlılık yapan nitelikleridir. Şekeri tattığımızda, beyin alkollü bir cinle aynı bölgeleri uyarır. “Ödül kimyasalımız” olan dopamin, daha fazlasına sahip olma arzusunu artırır ve güçlendirir. Bağımlılık kaynaklı bir özlemle savaşırken, düşünce akışı bozulur ve tüm zihinsel enerjinizi elinizdeki görevler için kullanamazsınız.
Oysa fasulye, mercimek, badem gibi daha yüksek proteinli ve yüksek lifli gıdalar gün boyunca odaklanmamızı sağlar ve şeker isteğini frenlemeye yardımcı olur.
- Ruh Hali
Ruh halimiz kötü olduğunda, herhangi bir şey yapmak olduğundan çok daha zor hale gelir.
Çalışmalar, aşırı yeme ve dopamin artışlarının yarattığı fiziksel ve duygusal çarpışma ve ardından daha fazla istek ve geri çekilme gibi döngüler ile şeker tüketiminin bağlantılı olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak, şeker tüketince daha gergin sinirler, daha az sabır ve hatta depresif duygulara sahip oluruz.
Bu ruh hali düşüşleriyle mücadele etmenin en iyi yolu, insülin seviyemizi sabit tutmak ve daha uzun süre tok kalmamıza yardımcı olmak için protein ve lif içeren sağlıklı, düzenli öğünler tüketmektir. Şeker yerine, tam tahıllar, baklagiller gibi kompleks karbonhidratlar, alabalık, sardalye, uskumru gibi yağlı balıklar, vitamin ve mineral kaynağı ve sindirim kolaylaştırıcı meyve sebzeler gibi bu ruh halinizi yükseltecek besinlere yönelin.
- Hafıza
Yüksek şekerli bir beslenme, bilişsel işlevimizi ve performansımızı etkiler ve ayrıca bellek alıcılarımızı da bloke edebilir. Araştırmalara göre, yüksek fruktoz (şeker) tüketimi ile hafıza ve öğrenme bozukluğu arasında açık bağlantılar vardır. Aslında şekerin bir sonucu olarak başkalarının söylediklerini hatırlamakta ve kavramlar arasında bağlantı kurmakta zorlanırız.
Daha da rahatsız edici olan araştırma sonuçları, yüksek şeker tüketiminin, hafızanın büyük ölçüde bozulduğu Alzheimer hastalığı ile arasındaki bağlantılar gibi uzun vadeli ve daha ciddi yan etkileri olduğunu öne sürüyor.
Hafızanızı güçlendirecek yiyecekler şunlardır:
- E Vitamini Kaynakları: Minimal işlenmiş yağlar (zeytin, hindistancevizi), ay çekirdeği, badem, fındık, fıstık
- Omega 3 Kaynakları: Balık (somon, uskumru, ton balığı), Avokado (hem Omega 3 hem de E vitamini kaynağı)
- Folata Bağlı Koyu Yapraklı Yeşiller: Lahana, ıspanak, brokoli, karalahana
- Düşük Şekerli Meyveler: Yaban mersini, çilek, acai meyveleri
- Duygusal ve Zihinsel Denge
Çok fazla şeker, her ikisi de doğal duygusal dengeleyici kimyasallar olan B vitamini depolarımızı zapt ettiği ve krom reseptörlerini bloke ettiği için ruh hali değişimlerine eğilimli olmamızı sağlar. Bu, sinirlilik, endişe, agresif davranış ve dramatik zihinsel zirvelere ve vadilere yol açabilir.
Bağırsak sağlığımız ve beyin sağlığımız arasındaki bağlantılara dair giderek daha fazla kanıt kayda geçmektedir. Bağırsak sağlığı, daha fazla bitki bazlı, düşük glisemik indeksli yiyecekler yemeye ve şekerden kaçınmaya bağlıdır. Şeker bağırsaktaki kötü bakterileri beslerken, sebzeler ve fermente gıdalar sağlıklı bakterileri besler. Bu dengeyi sağlamak ise bizi hem fiziksel hem de zihinsel olarak dengeler. Bu iç uyumu yakalamanıza yardımcı olacak sağlıklı besinler şunlardır: Yeşil, nişastalı olmayan sebzeler, yağlı balık, fermente lahana turşusu, kimchi ve sebzeler gibi probiyotik gıdalar…
- Stres
Stres ve yemek yakından bağlantılıdır, hatta aşırı yeme, kilo alma ve obezite ile bağlantılıdır. Stresli hissettiğimizde, vücudumuz savaş ya da kaç tepkilerimizle ilgili kimyasallarla dolup taşar. Sağlıklı beslenmeyi bilmediğimiz veya fazla yemek yediğimiz için kendimizi suçlu hissederiz ve bu da daha stresli hissetmemize sebep olur. Kırılması gereken bir döngü!
Bunu azaltmanın en iyi yolu, vücudumuzun stres döngüsünün önüne geçmemize yardımcı olacak daha sağlıklı yiyecekler yemektir. Ceviz, avokado ve çilek stresle mücadele etmek ve kan şekerini yükseltmeden serotonin salgılamak için muhteşem alternatiflerdir.
Bu içerik de ilginizi çekebilir: Kan Şekerini Ne Düşürür? Kan Şekerini Dengeleyen Besinler
