Kuduz Nedir? Nasıl Bulaşır? Kuduz Belirtileri Nelerdir? Kuduz Aşısı Ne Zaman Olunur?

Kuduz, genel tanımıyla hastalık sahibi bir hayvan tarafından insanların ısırılması sonucu ortaya çıkar. Hayli tehlikeli bir sağlık sorunudur. Zira önlem alınmaması durumunda beyinde iltihaplanmaya sebebiyet vererek bireyin ölümüne neden olmaktadır.

Kuduz doğada birçok farklı hayvanda görülür. Kurt, çakal ve tilki gibi vahşi hayvanlar bu virüsün temel kaynağı olarak görülse de günümüzde artık sokak hayvanlarında da sık sık görülmektedir. Bu da haliyle toplum içerisindeki bireylerin sağlığını tehdit eden bir durumdur. Diğer yandan kuş, tavuk ve fare gibi canlılarda da bu virüs görülse de ısırmaları durumunda insanlara kuduzu bulaştırmazlar. Kısaca bu hayvanlar için risk grubunda olmadığını söylemek mümkün.

Kuduz, bir virüs türüdür. Bu virüsü taşıyan hayvanlar insanları ısırdıklarında oluşan yara üzerinden vücuda nüfus eder. Açık yara oluştuğunda hayvanın salyası, kirli yakları ya da pençeleri arasından bulaş gösterir. Öncelikle belirtmekte fayda var ki hayvan saldırılarına büyük oranda insanlar sebebiyet verir. Hayvanlara yemek yerken, önünde sevdiği bir nesne varken ya da yavruları varken dokunmak, saldırmalarına sebebiyet verebilir. Bu hususlara dikkat etmek bireyin güvenliği için mühimdir.

Kuduz Nasıl Bulaşır?

Bilindiği üzere kuduz enfeksiyonuna, hastalıklı bir hayvandan bulaşan kuduz virüsü sebep olur. Büyük oranda hayvanların tükürük yoluyla bulaşır. Genel olarak memeli hayvanlar bu virüs riskini taşır. İnsanları ısırarak vücutlarıyla temas kurmaları halinde virüsü bünyelerine enjekte etmiş olur. Ancak belirtmeliyiz ki her hayvanda bu virüs olacak diye bir şey yoktur. Aşıları yapılan, bakımlı ve sağlıklı hayvanlarda böyle bir risk bulunmaz.

Bazı durumlarda kuduzun bulaşması için ısırığa maruz kalınması gerekmeyebilir. Bireyde açık bir yara varsa hayvanın salyası bu yaraya değdiğinde kuduz riski doğar. Ayrıca ağız ya da göz yoluyla da bu hastalık bulaş gösterebilir.

Ayrıca tıpta nadir de olsa organ nakli esnasında bu hastalığın taşındığı görülmüştür. Kuduz virüsü barındıran bir organ başka bir bünyeye nakledildiğinde, o kişide görülme riski oldukça fazladır. Diğer bir husus vardır ki bu konu az bilinmektedir. Ayrıca gıda tüketimi yoluyla da geçebilmektedir. Özellikle çiğ hayvan eti ve sütü tüketildiğinde kuduz problemlerinin yaşandığı görülmüştür. Bu nedenle çiğ hayvan eti tüketmemenizi önemle belirtiyoruz.

Kuduz Belirtileri Nelerdir?

Kuduz hastalığının belirtileri ve semptomları şiddetli bir şekilde görülmektedir. Bu nedenle hastalar kolaylıkla ön teşhis koyabilirler.

• En sık yaşanan belirtilerinin başında yüksek ateş ve yoğun baş ağrısı gelmektedir. Özellikle 37.5 derece üzerine çıkan hastalar ciddi bir belirtidir ve vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurulmalıdır.
• Ajitasyon semptomları da görülmektedir.
• Akıl karışıklığı ve anksiyete baş gösterebilir. Bunlar ciddi belirti türüdür.
• Ağızda kuruluk hissi yaşanır ve buna bağlı olarak sürekli tükürük üretilir.
• Doğrudan beyne zarar verdiği için hastada ciddi halüsinasyonlar gözlemlenebilir. Ayrıca beyin hasarına paralel olarak hiperaktif davranışlar da olabilir.
• Genellikle hayvan ısırığı sonucu bulaştığı için yaranın olduğu bölgede duyu değişikliği başlayabilir.

Bu belirtilere ek olarak kusma, mide bulantısı ve uykusuzluk semptomları da kuduz hastalığının belirtilerine örnek olarak gösterilebilir. Bu hastalık son derece tehlikeli ve bireyin ölmesiyle sonuçlanabilecek türdendir. Bu sebeple ısırığa maruz kalındığı andan itibaren durum ciddiye alınmalı ve vakit kaybetmeden mutlaka sağlık kuruluşlarına gidilmelidir. Erken tanı konulduğu taktirde tedavisi oldukça basittir.

Kuduz Aşısı

Eğer kuduz enfeksiyonu yüksek oranda ilerleme kaydetmişse bu durumda uygulanabilecek etkili bir tedavi yöntemi ne yazık ki bulunmamaktadır. Bu zamana dek çok az kişi bu hastalığın ilerlemesinden kurtulmuştur ve ölümlerle neticelenmiştir. Bu sebeple söylemekte fayda var ki bu hastalıkta erken tedavi hayati öneme sahiptir.

Kuduz tedavisi için en etkili yöntem aşılamadır. Herhangi bir hayvan ısırığının ardından önlem amaçlı kuduz aşısı uygulanır. Özellikle ısırığa sebep olan canlının bulunup gözlem altına alınamaması durumunda aşı yapmak en güvenli yöntemdir.

Geçmişte uygulanan aşılarda birçok yan etki gözlemlenirdi. Fakat günümüzde yeni geliştirilen aşıların herhangi bir yan etkisi yoktur. Böyle bir sorun yaşayan kişiler gönül rahatlığıyla gidip aşılarını vurdurabilirler.

Bu aşıların temel çalışma prensibi, vücutta bulunan kuduz virüsünü tanımak ve onunla savaşmak üzeredir. Aşının vurulma periyotları ise şu şekildedir: İlk gün, 3. gün, 7. 14. 28. ve son olarak 90 gündür. Kol bölgesinden bir doz olarak uygulanır. Eğer birey daha önce kuduz aşısı olduysa programda birtakım değişiklikler yapılabilir. Bu değişim hekim tarafından belirlenir.

Bu aşıların içerisinde bünyenin kuduz virüsüne karşı bağışıklık kazanması için üretilmiş karışım vardır. Genellikle hayvanın insanı ısırdığı bölgeye vurulması tercih edilir. Böylelikle yayılımın kaynağına doğrudan nüfuz edilmiş olunur.

Kuduz Aşısı Yan Etkileri

Tıpkı ilaç kullanımlarında olduğu gibi kuduz aşısı uygulaması sonrasında da birtakım yan etkiler görülebilmektedir. Geçmişte bu yan etkiler şiddetli olsa da günümüzdeki aşılarda düşük seviyede geçmektedir. Peki kuduz aşısı yan etkileri nelerdir? İşte cevabı…

Kuduz aşısı sonrasında alerjik reaksiyonların görülmesi düşük bir ihtimaldir. Çoğunlukla bu aşı sonrasında yan etkiler görülmez. Fakat nadir de olsa yan etki ihtimali vardır. Özellikle aşının uygulandığı bölgelerde ağır ve kızarma gibi komplikasyonlar görülebilir. Ayrıca kaşıntı da oluşabilir.

Aşı sonrası bazı durumlarda bireyde kas ağrıları başlayabilir. Mide bulantısı, kusma ve baş dönmesi gibi reaksiyonlar da buna dahil edilebilir. Fakat bu belirtilerin 48 saatlik süreçte son bulması gerekir. Eğer bu süreç sonunda yan etkiler devam ediyorsa başka bir soruna işarettir ve vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna gidilmelidir. Bu konuda en doğru teşhisi uzman hekim verebilir.

Kuduz aşısı sonrasında ciddi alerjik durumlar çok nadir olarak gözlemlenir. Kudeşen belirtileri, nefes almakta güçlük, kalpte olağanın dışında çarpıntı ve vücutta halsizlik diğer yan etkilerindendir.

Kuduz Olan Hayvanın Özellikleri

Kuduz olan hayvanları dışarıdan gözlemleyerek hastalıklı olup olmadığı konusunda fikir sahibi olabiliriz. Hayvanlar hastalık dönemlerinde bunu dışarıya belli eder.

• Hastalığın ilk evrelerinde davranışlarında farklılıklar gözlemlenir. Özellikle korkak ve ürkek davranışlar, erken dönemde en sık görülen davranış değişiklikleridir.
• Bu hastalığı taşıyan hayvanlar çok sık idrara çıkar. Buna paralel olarak da aşırı su içme ihtiyacı duyar.
• Normalde gayet uysal olan bu canlılar, hastalık döneminde tavır değiştirirler ve sahiplerine saldırganlık gösterebilirler.
• Çoğu zaman yaşam alanlarını terk ederler. Üstelik bir daha da geri dönmezler. Eğer gitmeleri engellendiğinde çıkmak için saldırganlığa başvururlar.
• Hastalığın ilerlemesi halinde ağız bölgelerinde aşırı salya üretimi başlar. Salya üretimindeki değişiklikler gözlemlenerek bir hayvanın kuduz olup olmadığını anlamak mümkün.
• Vücut dengelerinde bozulma olur. Özellikle de felç durumları sıkça görülür.

Bu hastalığa yakalanan bir hayvan ne yazık ki en geç 1 hafta içerisinde hayatını kaybetmektedir.

Bu içerik de ilginizi çekebilir: Doğum Kontrol Hapı Nedir? Nasıl Kullanılır? Kullandıktan Ne Kadar Sonra İlişkiye Girilebilir?