Kına Neden Yapılıyor? Gelinle Damat Arasındaki İlişkiye Etkisi Ne?
Yazıda Neler Var?
Gelinler hem ağlar hem gülerken ellerine kına yakıldığına bir çok kez şahit olmuşsunuzdur. Hatta, bizzat kendiniz deneyimlemiş olabilirsiniz bu geleneği. Türk-İslam tarihinin en büyük yapı taşlarından olan bu gelenek izlerini özellikle Anadolu olmak üzere birçok şehrimizde sürdürüyor. İnsanların eğlenmek ve kutlamak amaçlı bir araya geldiği bir merasimde bir anda ağlama sesleri, bir anda kahkahalar ve aniden gelen kına kokusunu alıyoruz.
Son zamanlarda, daha çok modern yollarla kutlanarak kına gecesi geleneği tam olarak gerçekleşmese de her gelinimiz aile evine veda etmeden nasibini alıyor kına yakma merasiminden… Peki, neden gelinlerimize kına neden yapılıyor? Bu anı bu kadar özel yapan nedir? Gelin, beraber inceleyelim.
Geleneklerimizde Kına Neden Yapılıyor?
Milattan önceki zamanlarda, büyük annelerimiz saçlarına kınalar yakardı. Bu, onların tanrıya kurban olmak için hazır olduklarını gösteren bir işarettir. Pişman oldukları bir şey yaşandığında, veya tanrıya şükürlerini göstermek için başlanan bu gelenek yüzyıllar boyunca sürüyor. Bir nevi adanmışlığı sembol eden kına yakma merasimi farklı amaçlara da hizmet ediyor. Kına gecelerinde gelinlerimizin ellerine kına yakılıyor.
Peki gelinlere kına neden yapılıyor? Büyüklerimizin diline göre, yakılan kına gelin ve damat arasındaki ilişkiyi sonsuza kadar sürdürüyor. Onların birbirine olan bağlılığını artırıyor kına yakmak. Adeta, gelin ve damat arasında atılan tatlı, küçük bir düğüm diyebiliriz. Bir öteki inanış da, gelin ve damadı çıktıkları bu uzun yolculukta kötü gözlerden, nazardan korumak. Bu, evliliği kutsamak amacı taşıyor diyebiliriz. Kınanın güçlü kokusunu anımsarsınız. Merasime gelen konukların, çocukların ellerine dahi yakılır kına. Ortama daha mistik bir hava katar kokusuyla. Bu güçlü koku ile, kötü inanışlar ve bakışlar adeta ortadan kalkar. Kına, Kurulacak olan evliliğe duruluk ve berraklık getirir.
Günümüzde, daha çok kına partileri, kına eğlenceleri olarak anılıyor bu merasimler. Her iki tarafın da çoğunlukla kadın tanıdıkları katılıyor bu eğlencelere. Hem gelinle olan yakınlaşma artıyor karşı taraf için, hem dostluklar pekişiyor. Yani, bir çok geleneğimiz gibi asıl amaçlarından biri bir araya getirmek; destek olmak birbirine. Ayrıca kına yakma geleneği tahmin edersiniz ki gelin için çok özeldir. Anne evinde geçirdiği son gecesi olur genelde kına geceleri onlar için. Çocukluğuna, gençliğine elveda demektir kına gecesi gelin için. Eline yakılan kınadan da anlar bir şeyleri geride bıraktığını; yeni bir hayata adım attığını… Bir yandan heyecanlı ve neşeliyken, bir yandan hüzünlü olmaları da işte biraz bu nedendendir. Kına gecelerinde söylenen türkülere de dikkat ederseniz genelde vedaya atıfta bulunurlar. Ritimleri her ne kadar yüksek olsa da sözlerinde bir hüzün vardır. Kına gecesinde gelinin bu duygulu anlarında ona tanıdıkları eşlik eder. Beraber kına yakarlar; adeta kaderlerini ortak yazarlar. Kına yakma geleneği ile gelinin vedasını biraz daha hafif atlatmasını ve rahatlamasını sağlarlar.
Kına Yakma Geleneği Nasıl Kutlanıyor?
Birçoğumuz, düğünden önce gelin ve misafirlerin eline kına yakıldığını biliyoruz. Fakat, bu olaya birebir şahit olmamış; deneyimlememiş olabiliriz. O halde, bu eğlenceli ve hüzünlü gecede nasıl bir adım izleniyor? Kına nasıl yakılıyor? Bu gelenek nasıl kutlanıyor? Gelin, beraber öğrenelim.
- Öncelikle, kına gecelerinin olmazsa olmazı eğlenceli şarkı ve müzikler. Geceye eğlenceli şarkılarla başlanır. Misafirler gelin eşliğinde şarkıya katılır. Adeta, bir kızlar gecesi olarak düşünebilirsiniz. Erkek egemenliğinden uzakta eğlenilir.
- Ufak ikramlıklar eşliğinde içecekler içilir. Keyifle bir şeyler atıştırılır, sohbet edilir.
- Belli bir süre sonra daha hüzünlü şarkılar eşlik eder.. Bu şarkılar eşliğinde, gelin bir sandalyeye oturtulur. Ardından, gelinin kadın arkadaşları ellerinde mumlar ile gelinin etrafında türkü söyleyerek dönmeye başlarlar.
- Ardından, gelinin sağ eline bir miktar kına yakılır. Dağılmaması amacıyla mendil ile kapatılır ve geline eldiven giydirilir. Bekletilen süre kadar kına daha koyu olacaktır.
- Bazı yörelerde damat da bu eğlencede yer alır. Damada da aynı şekilde bir sandalyeye oturtarak türküler eşliğinde kına yakılabilir. Fakat, damatlar için kına serçe parmağa yakılır. Ardından, dileyen misafirlere de kınalar yakılır.
Kınayı Kim Yakmalı?
Evliliğe şans ve huzur getirecek olan kına, gelin veya damadın mutlu ve huzurlu evliliğe sahip olan anne veya babası, huzurlu bir yaşantı sürdüren bir yakınları yakmalıdır. İnanışa göre de kendi içinde mutlu olan bu kişi, yaktığı kına ile kendi sevincini ve huzurunu paylaşır. Huzur ve sevgi de bilindiği üzere paylaştıkça çoğalır.
Bu içerik de ilginizi çekebilir:En İyi Yaz Parfümleri (For Women)