El Terlemesi Nedir, Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir? (Hiperhidroz)
Yazıda Neler Var?
Terlemek insan vücudunun doğası evet ama ya ellerimizden kaçak su hattı geçiyormuşçasına bir boyuttaysa? İşte o zaman tam bir kâbus! Hem de hayata küstüren, sosyal ilişkileri yerle bir eden ve tedavisi bir hayli zor bir kâbus… Biliyoruz, bazılarınızın elleri şu an bu yazıyı okurken bile terlemeye başladı. Peki ama neden? Pek çok hastalıkta olduğu gibi aşırı el terlemesi de birden fazla nedenden ötürü meydana gelebilir. Birinci adım bunun bir rahatsızlık olduğunu kabul etmek ve sonsuza kadar bununla yaşamak zorundayım düşüncesinden kurtulmak. Bilirsiniz, tıpta her şey için bir çare vardır! Bu yazımızda hem el terlemesi nedenleri ele alınacak hem de bazı küçük önerilerde bulunularak ve tedavi metotları hakkında derinlemesine bilgiler paylaşılacak.
El Terlemesi Nedir?
Bu sorundan muzdarip olmayan birine derdinizi anlattığınızda size “terlemek normaldir, herkes terler” şeklinde cevap verebilir ya da belki insanlıktan nasibini almamıştır ve “ellerin vıcık vıcık, bu ne böyle bir doktora git” diye zekâ pırıltısı bir öneride bulunabilir. Tabii ya bu nasıl aklımıza gelmemiş olabilir ki?
Elbette ki hepimiz terliyoruz ve bu vücut sağlığımız açısından da gerekli ve çok da önemli. Fakat bu noktada önemli olan terleme miktarı ve terlediğimiz bölgeler. Normal şartlarda insanlar terlerinin çoğunu koltuk altı bölgesinden atarlar. Sıcaklığın çok yüksek olduğu durumlarda sırt ve yüz bölgesi de buna eşlik eder. Ayrıca fiziksel aktivitelerin yoğun olduğu zamanlar da doğal olarak terlemeyi etkiler.
Yüzde ve ellerde görülen aşırı ve ani terlemenin önemli nedenlerinde biri heyecan, stres ve gerginlik halleridir. Bu durumun tabii ki de beynimizin bu tür anlarda uyardığı sinirlerimizle alakası var. Vücudumuz tarafından bu tür duygular birer tehdit olarak algılanır ki beynimiz bu nokta da haklıdır da. Zira stres altındaysak bizi kaygılandıran bir şey var demektir. Ayrıca bu durumun geçmişteki atalarımızdan kalan içgüdülerimizle de alakası bulunmakta. Yoğun şekilde kaygılandığımızda ve kendimizi baskı altında hissettiğimizde az evvel de bahsetmiş olduğumuz üzere beynimiz bir tehlike halinde olduğumuzu algılar ve böbrek üstü bezlerimizi aktive eder. Bu durum vücudumuzun adeta uçuş takımlarını açar ve kan basıncından göz bebeklerinin büyümesine kadar pek çok reaksiyona neden olur. Tüm bunlar olurken vücudumuz vücut ısısını kontrol altında tutmaya çalışır ve nihayetinde terleme ile karşılaşırız.
El Terlemesi Neden Olur?
Aşırı el terlemesi söz konusu olduğunda pek çok neden ve hastalıktan bahsedilebilir fakat akla gelen ilk ihtimaller hipertiroidi bezleri ve psikolojik bozukluklardır.
Hipertiroidi ve Terleme
Vücudumuzdaki tiroid bezlerinin, olması gerekenden çok daha fazla çalışması sonucunda anormal boyutlarda salgılanan tiroid hormonu aşırı el terlemesi için değerlendirilmesi gereken bir neden olabilir. Nedenin bu olup olmadığını öğrenmek için bir dahiliye uzmanından randevu alarak, kan testi yaptırabilir ve doktorunuz tarafından planlanan tedavi metodu ile sorunu çözüme kavuşturabilirsiniz. Bu noktada da genellikle ilk aşamada ilaç tedavisi uygulanır. İleri seviyelerde ise cerrahi operasyona da başvurulabilinmektedir. El terlemenize aşağıdaki durumlardan biri ya da birkaçı eşlik ediyorsa hipertiroidi ihtimali üzerinde durabilirsiniz:
- Uyku düzeninde bozukluklar
- İştah değişimleri ve ani kilo kayıpları
- Saç tellerinde zayıflama ve dökülmeler
- Tırnaklarda güçsüzlük ve kırılmalar
- Regl döngüsünde düzensizlikler
- Sebepsiz yere yoğun stres ve sinirlilik hali
- Halsizlik ve yorgunluk
- Terleme
- Çarpıntı
- Boyun bölgesinde belirgin şişkinlik
Psikolojik Rahatsızlıklar ve Terleme
Aşırı terleme problemine neden olan faktörler fizyolojik olduğu kadar psikolojik de olabilir. Psikolojik bozukluklar da bir noktada kendimizi tehdit altında hissetmemize neden olabilir ve bu durum yine beynimizi “hayatta kalma” üzerine atağa geçmesine neden olabilir. Örneğin sosyal fobisi olan bir kişi biriyle tanışması gerektiğinde, ya da topluluk önünde bir iş veya aktivite yapması gerektiğinde heyecanlanır ve kendisini yoğun şekilde stres altında hisseder. Bu durum büyük ihtimalle avuç içlerinin terlemesi olarak reaksiyon gösterir.
El terlemesine neden olabilecek psikolojik rahatsızlıklar:
- Geçmişte yaşanan travmalar
- Fobiler
- Sosyal fobi
- Anksiyete
- Panik atak
- Depresyon
Yukarıdaki durumlardan bir ya da birden fazlasına sahip olduğunuzu düşünüyorsanız ya da kan testlerinizde herhangi bir anormallik gözlemlenmemişse psikoloji alanında destek almayı deneyebilirsiniz.
El Terlemesine Neden Olabilecek Diğer Hastalıklar
- Şeker hastalığı
- Çeşitli enfeksiyonlar
- Kalp ve akciğer kaynaklı hastalıklar
- Kanser
- Tüberküloz
- Parkinson
- C ve D vitaminlerinin düşük seviyede olması
- Uzun süreli olarak kullanılan ilaçların yan etkileri
El Terlemesi Tedavisi
Nedenlerinden detaylıca bahsettik, şimdi gelelim tedavi yöntemlerine… Hiperhidroz hastalığında şu an için etkili olabilecek 4 adet tedavi metodu mevcut:
- İlaç Tedavileri
Terleme için kullanılabilecek bazı tıbbi ilaçlar olduğu gibi aynı zamanda başka hastalıklar için kullanılan fakat yan etkileri arasında terlemeyi durduran ilaçlar da vardır. Fakat elbette ki diğer yan etkileri de göz ardı edilemez ve bu yüzden rastgele kullanılamaz. Bu noktada en iyi tedaviyi doktorunuz reçete edecektir. Tavsiyemiz, ilaç tedavisine başvurmadan cerrahi operasyona kalkışmamanız.
- İyonoferez
Elektrik akımı pek çok hastalığın tedavisinde etkinlik gösteren bir uygulamadır. Hiperhidroz tedavisinde de el ve ayaklara uygulanan elektrolit içeren solüsyon ile birlikte metal bir düzenek kullanılır. Tehlike teşkil etmeyen boyutta verilen elektrik akımı sayesinde ter bezlerinde kanalların geçici olarak tıkanması sağlanabilir.
- Botox
Terlemeyi tetikleyen sempatik sinirleri etkisiz hale getirmek için deri altına enjekte edilen toksin yardımı ile kanallarda geçici olarak tıkanıklık elde edilir. Geçici bir tedavi metodudur ve belirli periyotlarda tekrarı gerekmektedir. Fakat uygulama yapılan bölgede sorun çözüme kavuşurken bazı kişilerde terin farklı bölgelere yönelmesi ve aynı sorunun yalnızca yer değiştirmesine neden olmuştur.
- Klipsli ETS (Cerrahi Müdahale)
Faydaları da zararları da halen tartışılmakta olan bir yöntem olan bu cerrahi operasyon, sempatik sinirlerin etkisiz hale getirilmesi için alınması şeklinde uygulanır. Kalıcı bir tedavi metodudur ve tekrarı gerekmez. Operasyonu geçiren çoğu hastada olumlu sonuçlar verip, hayatlarını değiştirirken çoğu hastada ise ellerden atılamayan terin bacak, sırt ve yüz gibi farklı bölgelerden çıkmasına neden olmuştur.
El Terlemesine Ne İyi Gelir?
Daha önce de bahsetmiş olduğumuz üzere el terlemesi pek çok ciddi sağlık sorunundan kaynaklanabilir ve bu nedenle de mutlaka öncelikli olarak tıbbi destek alınmalı ve hekim tarafından planlanan tedavi sürecine harfiyen uyulmalı.
Fakat bazı durumlarda teşhis karmaşık bir hal alabilir ve bir hastalığa bağlanamayabilir. Dolayısıyla da tedavi metodu belirlenemeyebilir ya da hasta tedaviye cevap veremeyebilir. Bazı durumlarda ise gereken cerrahi müdahaleye hasta temkinli yaklaşabilir. Alternatif yollar ise bu noktada değer kazanır ve çoğunlukla herhangi bir risk teşkil etmediklerinden dolayı denenebilir. Fakat önceliğin tıbbi destek olması gerektiğinin bir kez daha altını çizelim.
- Terleme Karşıtı Krem ve Solüsyonlar
Eminiz ki bu zamana kadar nicelerini kullandınız. Kiminden hiçbir fayda göremediniz kimilerinden ise sihirli değnek etkisi beklediniz ve bir iki günde herhangi bir etki göremeyince düzenli kullanmaya özen göstermediniz. Ayrıca elbette ki etkilerin bünyeden bünyeye farklılık gösterebileceği de unutulmamalı am biz yine de sizinle kullanıcılar tarafından en çok önerilen terleme karşıtı ürünleri paylaşalım:
- Driclor Solüsyon
- Terason Solüsyon
- GoDry Terleme Önleyici Mendil
- Perspi Guard Sprey
- DucrayHidrosis Control Krem
- Talk Pudra
Pudra, nemi hapseden mucizevi maddelerden biri. Çalışma masanızda ve çantanızda küçük bir kutuda pudra bulundurun. Çok fazla uygulamamaya özen gösterin. Zira aksi halde elinizde pütür pütür birikebilir ya da ortalığı toz bulutu götürebilir. İnce bir tabaka halinde uygulamanız elinizdeki teri emmek için yeterli olacaktır.
- Adaçayı
Aşırı terleme söz konusu olduğunda başvurulabilecek en iyi ve en etkili doğal yöntem kesinlikle adaçayı. Evet, tadı herke için lezzetli gelebilecek boyutta değil ama el terlemesinin hayatımızdaki etkileri düşünüldüğünde litrelerce dahi içilebilir! Günde iki fincan sabah ve gece yatmadan önce içmeye çalışın. Dilerseniz bal veya limon ile tatlandırabilirsiniz. Ayrıca unutmadan belirtelim, adaçayının tek faydası terleme üzerine değil. Kendisi tam bir şifa iksiri… Bir taşla birkaç kuş!
- Karbonat Maskesi
El terlemesi için aradığınız sihirli değnek, belki de pasta malzemelerinizin hemen yanındadır. Karbonat da düzenli olarak uygulandığında fazla nemin manipüle edilebilmesi için harika bir savaşçıdır. İhtiyacınız olan tek şey bir çay kaşığı kadar karbonat ve yarım çay bardağı su! İkisini yeterli homojenliğe ulaşana dek iyice karıştırın ve ardından avuç içlerinize ince bir katman oluşturacak şekilde sürün. 25 dakika kadar elinizde beklettikten sonra durulayabilirsiniz. En etkili sonuç için haftada 3 kez düzenli olarak uygulayın.
- Hametan Krem
Elimizde bu konuda yeterli done olmasa da internette bazı kişilerin Hametan krem kullanarak terleme sorununun üstesinden geldiğine dair pek çok kullanıcı deneyimi mevcut. Hametan krem, aklınızda yalnızca pişik ve yanık kremi olarak kalmış olabilir. Ama aslında pek çok cilt sorunu için etkili bir krem. Bazı kullanıcılar kremin bu etkilerinden faydalanmak için ellerine de uygulamışlar ve sonucunda ise el terlemesine de iyi gelmekte olduğunu keşfetmişler. Uygun fiyatlı ve yan etkileri oldukça düşük bir krem. Yani denemeye değer!
- Kafein ve Nikotin Alımını Kısıtlama
Hem kafein hem de nikotin beynin aşırı şekilde uyarılmasına neden olurlar ve çarpıntıyı da çoğu kez beraberlerinde getirir. Kaçınılmaz olarak terleme de gözlemlenir. Bu sebeple günlük olarak kafein ve sigara tüketimini minimalize etmekte yarar var. Ayrıca kafeinin de sadece kahvede bulunduğu yanlışına düşmeyin. Çikolatada, kolada ve enerji içeceklerinin çoğunda da yer aldığını unutmayın.
- Soğuk Su & Dondurma
Soğuk su ve dondurma gibi soğuk yiyecekler, vücut ısısının kısa süreli olsa da düşürülmesine yardımcı olabilir. Elbette ki abartıp, hasta olmanıza neden olacak ölçüde tüketmemelisiniz ama acil çözüme ihtiyacınız olduğu zamanlarda buz gibi su içerek ya da kendinize bir iki top dondurma ısmarlayarak anlık bir çözüm elde edebilirsiniz. Hele ki önemli bir görüşmeniz ya da randevunuz olduğu zaman yanınızdan soğuk suyu ihmal etmeyin. Ayrıca şişeyi ya da bardağı avuçlarınızın arasında tutarak da ellerinizi serinletebilirsiniz.
- Meditasyon
Ayıracak vaktim yok ya da faydası olmaz demeyin! Biraz gevşemek ve stresten arınmak için meditasyon etkili bir yoldur. Bu sayede daha doğru nefes alabilir, kafanızda dönüp duran düşünce ve kaygılardan kısa bir süreliğine de olsa uzaklaşabilirsiniz. Böylelikle beyniniz bu sürenin sonunda yenilenmiş olur, aynı zamanda da doğru nefes alıp verme ile birlikte oksijen seviyesi yükselir ve sorun çözme kabiliyetiniz artar. Sağlıklı kararlar alabilmek, hayatınızdaki pek çok sorunun çözümü için elzemdir ve çözüm demek azalan stres seviyesine anlamına gelir. Bu da daha az terleme demektir.
- Çalışma Alanını Serin Tutmak
El terlemesi bir noktadan sonra kısır bir döngüye dönüşebiliyor. Günün çoğunluğunu elleriniz terli bir şekilde geçirdiğiniz için bir iş yaparken her an terleyebileceğinizden dolayı endişeleniyorsunuz. Bu endişelenme de bir nokta da strese neden olur ve sonucunda korkulan kehanet gerçekleşerek ellerinizde beliren ter damlacıklarını hissedebilirsiniz. Elleri terleyenler için yaz- kış ya da sıcak soğuk fark etmez biliyoruz ama ortam ısısı ne kadar yüksek olursa terleme riski de bir o kadar fazla. Bu yüzden çalışmaya başlamadan önce klima varsa mutlaka çalıştırın ya da vantilatör tercih edin. En olmadı camı açın. Psikolojik olarak da ortamın serin olduğunu bilmek terlemeye karşı elinizi güçlendirecektir. Hava gayet soğuk ve bu yüzden endişelenmenizi gerektirecek hiçbir şey yok. Dolayısıyla terleme de yok.
Bu içerik de ilginizi çekebilir: Jelgo Jel Nedir, Nasıl Kullanılır? Yan Etkileri Nelerdir?