Dünya üzerinde müziğin varlığına dair en eski kanıtlar, insan medeniyetinin ilk zamanlarına, Sümerlere kadar dayanır. Müziğin olmadığı bir dünyada yaşamak çok ama çok zor olur; şüphesiz duygu durumumuz, yaşama sevincimiz, zorluklarla başa çıkma şeklimizde radikal değişiklikler olurdu. Müzik ve sesin üzerimizde yarattığı etki sanılandan daha fazladır… Öyle ki bu etkiler tarihte Glass Harmonica adındaki bir enstrümanın yasaklanmasına bile sebep olmuştur.
Glass Harmonica Nasıl Çalınır
18.yüzyılın ortalarında icat edilen Glass Harmonica; basitçe anlatmak gerekirse, iç içe geçmiş camların, ayak pedalıyla döndürülmesi ve bu dönen camlara ıslak ya da nemli parmaklarla dokunulmasıyla icra edilirdi.
Adından anlaşılacağı gibi camların üzerinde gezen parmaklar, eşsiz bir uyum, armoni yaratırdı.
Glass Harmonica Neden Yasaklandı
Cam ve su ile kulağa hoş gelen sesler çıkarma fikri, daha önce bazı gösterilerde uygulanmış olsa da,bunu bir enstrüman olarak geliştiren Benjamin Franklin olmuştur. Benjamin Franklin’in eşi, bu enstrümandan çıkan sesi, meleklerin müziği olarak tanımlamıştır. Peki bu kadar etkileyici sesler çıkaran Glass Harmonica neden yasaklanmış olabilir derseniz; bunun için farklı görüşler söz konusu:
En fazla kabul gören teori; bu müzik aletinden çıkan 1000-4000 hertz aralığındaki sesin; kulağımızın 4000 hertz altındaki sesleri algılayamaması sebebiyle, sağ ve sol kulak arasında bir katman farklılığına yol açmasıdır. Bu katman farklılığı sebebiyle, sesin kaynağının anlaşılamaması, boşlukta bulunma hissiyatı ve bazı psikolojik sorunların ortaya çıktığı söylenmiştir. Bu psikolojik sorunların intihara bile sebep olabildiği düşünülmüş, Glass Harmonica bu nedenle “Dinleyenleri Delirten Enstrüman” olarak yaftalanmıştır. Bu öldüren cazibeye sahip olduğu düşünülen müzik aletinin virtüözlerinden Marianne Kirchgessner’in hayatını kaybetmesinden sonra da yasaklanması süreci bir hayli hızlanmıştır.
Tarihin en önemli müzik insanlarından olan Beethoven’ın kurşun zehirlenmesi sebebiyle ölümünü de camların üzerine notaların kurşunla yazılması sebebiyle Glass Harmonica’ya bağlayanlar olmuştur. Bu iddialar daha çok bir şehir efsanesi olarak kalmış, kanıtlanmamıştır.
Günümüzde herhangi bir yasaklama bulunmayan bu enstrüman, çağımızın müziğinde, özellikle çıkardığı cılız ses sebebiyle, pek de tercih edilmeyen, yaygın olmaması sebebiyle de ulaşılması zor ve pahalı bir enstrüman haline gelmiştir.
